Boven is het stil

Gerbrand Bakker

Language: Dutch

Published: Jan 28, 2012

Description:

Boven is het stil is een loflied op de schoonheid van de natuur, een boek over weilanden, water, vogels, ijs in sloten en meertjes, koeien, schapen, twee aardige ezels, en één bonte kraai. Maar in de uitgestrektheid van deze natuur kan men snel in zijn eenzaamheid verdrinken. Daarom is het verhaal van Helmer, boer tegen wil en dank, ook het verhaal van een knagende hunkering naar het onbekende. Helmer doet zijn vader naar boven; het is tijd om schoon schip te maken. Hij haalt de woonkamer en de voormalige ouderlijke slaapkamer leeg, schildert de boel en koopt nieuwe spullen. Ooit had hij een tweelingbroer, Henk, de lieveling van zijn vader, degene die de boerderij zou overnemen. Maar van de ene op de andere dag werd Helmer tot opvolger gebombardeerd, door vader uit de stad gehaald en onder de koeien gezet. In het drassige laagland, met alleen het snuiven van de koeien en het gemekker van de schapen die de stilte nu en dan doorbreken, verzorgt hij de dieren en zijn oude vader. Als de buurman naar Denemarken emigreert, komt Helmer vooralsnog niet verder dan fantaseren over een andere toekomst, misschien in een ander land. Een onverwachte brief en een even onverwacht bezoek maken dat hij zich niet langer kan verstoppen voor de wereld en voor zichzelf. Gerbrand Bakker is erin geslaagd, bij de lezer prachtige en dubbelzinnige beelden op te roepen, die doen denken aan de film De Poolse bruid. Een magistraal debuut en een beeldend en ontroerend portret van een man temidden van de oer-Hollandse elementen. 

Recensie(s) De alom bejubelde debuutroman van Bakker in 2010 bekroond met de IMPAC Award, de grootste literaire prijs na de Nobelprijs. Helmer van Wonderen wordt na de verdrinkingsdood van zijn tweelingbroer Henk door zijn vader verplicht zijn studie Nederlands af te breken en de zorg van de familieboerderij op zich te nemen. Moeder is overleden, vader is hoogbejaard, krakkemikkig en bedlegerig. Pas na 35 jaar durft Helmer schoon schip te maken en verbant hij zijn vader naar een slaapkamer op de eerste verdieping. Een ingrijpende verandering in Helmers leven vindt plaats als Riet, Henks voormalige verloofde, haar onhandelbare puberzoon Henk op zijn dak stuurt. Oer-Hollandse plattelandsroman, doortrokken van de eenzaamheid van de homoseksuele Helmer en zijn verstikkende relatie met zijn vader, symbool voor zijn gefnuikte ambitie, van wie hij nolens volens houdt. Nostalgische Nescio-achtige natuurbeschrijvingen, droogkomische dialogen en filosofische oneliners, wrang en schrijnend van begin tot eind. 'Over littekens die nooit zullen helen, maar draaglijk worden'.