Crisisoverleg in Duinhotel Zeezicht. Een tiental mensen zat rond de grote restauranttafel die voor de vergaderingen gebruikt werd.
“Heren,” zei Reinaut Maes, “ik wil jullie voorstellen aan Patrick Bloem. De heer Bloem is terreurexpert bij Binnenlandse Zaken.”
“We hebben de beelden aan boord uitvoerig geanalyseerd,” begon Bloem.
“Er zijn hier en daar scènes bij die we nog niet kunnen thuisbrengen, maar een ding staat vast: de gijzelnemers zijn volgens ons ontzettend goed voorbereid.”
“Waaruit leidt u dat af?”
“Uit meerdere elementen,” antwoordde de terreurexpert, “maar in de eerste plaats uit de duikerspakken. Hun uitrusting toont aan dat ze deze actie minutieus voorbereid hebben. Ze houden volgens ons rekening met een eventuele aanval via het water. Het zou me niet verwonderen als ze de onderkant van het schip al volgehangen hebben met explosieven.”
“Zolang we het risico niet ten volle kunnen inschatten, is een actie met duikers dus voorlopig uitgesloten,” zei Maes.
“Ik vrees van wel.”
Hij zuchtte.
“Jelle, jij had vanochtend de Amerikaanse ambassade aan de lijn, enig nieuws vanuit die hoek?”
“Ze bieden hun hulp aan,” antwoordde Troelstra. “Die moord op Bill Driscoll zit hen niet lekker. Ze hebben een spionagevliegtuig in de buurt dat perfecte beelden van het schip kan doorsturen.”
“Goed, zeg hen maar dat we dat vliegtuig boven de Sea Dream II willen hebben.”
“Dat hebben ze al lang gedaan, met of zonder onze toestemming,” zei Troelstra. “De liaison ojficer op de ambassade heeft ons de beelden al aangeboden. Vond ik heel vriendelijk van hem.”
“Hebben we al enig nieuws over die Cleeffs?”
“Affirmatief,” antwoordde een van de secondanten van Maes. “Het schip is eigendom van Leo Droste, een zakenman uit Maastricht. Zijn vrouw is overigens aan boord. And guess what? Nature One is een werknemer van Droste. Hij is de vaste begeleider van de cruises.”
“Een inside job, dus,” zei Troelstra.
“Heren, dat was het voorlopig,” besloot Maes. “Ik ga de collega’s van de Belgische Staatsveiligheid uitnodigen om zich hier bij ons te voegen. Als de onderhandelingen echt beginnen, wil ik weten waar ik aan toe ben met die Vlamingen.”
∗
Verschillende tv-stations hadden die zondag een stuk van hun normale programmering ingeruild voor bijdragen over de gijzeling aan boord van de Sea Dream II. Het zondagse debatprogramma van de Belgische nationale omroep was volledig gewijd aan de gebeurtenissen. De studio werd bevolkt door een aantal experten in terrorisme, een psycholoog en enkele mensen die de illustere Nature One persoonlijk gekend hadden. De uitbater van een kinderboerderij had een relaas uit de eerste hand.
“Ik kan formeel bevestigen dat de heer Cleeffs me heeft proberen om te kopen,” zei Eddie Groenhals. “Zijn echtgenote…”
“Die spoorloos verdwenen is, tussen haakjes,” vulde de presentator aan.
“Zijn echtgenote had bij ons een soort verkiezingsstunt voor Gaia georganiseerd,” ging de man verder, “en ze heeft toen twee kalkoenen meegenomen. Nadien heeft Cleeffs me geld geboden om erover te zwijgen. Ik had de stellige indruk dat hij wou dat zijn vrouw bij die organisatie verkozen zou worden.”
“Het is een beproefde tactiek, weet u,” viel een terreurexpert bij de federale politie in. “Ze gebruiken voortdurend mensen om te infiltreren. Het zou me niet verwonderen als de hele actie alleen maar gepland was om Nature One enige street credibility te bezorgen bij zijn kompanen.”
“Hoogst verontrustend, allemaal,” zei de presentator, en hij richtte zijn aandacht op een van de andere gasten.
“Mijnheer Stiemers, u had tot voor kort een hoge functie bij de dierentuin, uw verhaal geeft ons een huiveringwekkend inzicht in de psyche van Nature One, is het niet?”
Toen Stiemers vertelde hoe David Cleeffs met het wansmakelijke idee voor Loop voor je Leven was gekomen, ging er een hoorbare zucht van afgrijzen door het publiek. De grote meerderheid van de aanwezigen had met enthousiasme naar de voorbereidende uitzending gekeken, maar dat nam niet weg dat ze toch moesten rillen toen ze hoorden beschrijven hoe ijzingwekkend koel Nature One alles gepland had.
“Ik moest walgen van het idee,” zei Rob Stiemers, “maar ik had mijn handen vol met de vervanging van de grote baas. Gelukkig heb ik net op tijd kunnen ingrijpen.”
In werkelijkheid was het de eerste beslissing van de pas teruggekeerde algemeen directeur geweest. Hij was met zijn vrouw op revalidatie in een afgelegen hotelletje aan het meer van Lugano toen de eerste uitzending liep. Toen hij zijn eerste dag op het werk kwam en alles over Loop voor Je Leven vernam, begaven zijn bypasses het bijna. De marketingdirecteur werd op staande voet ontslagen.
Rob Stiemers had een goed voorbereide uitsmijter klaar voor de kijkers.
“De man genoot van de mogelijkheid dat er mensen live verscheurd zouden worden,” zei Stiemers. “Hij heeft geen enkel moreel besef. Als het moet, gaat hij over lijken.”
∗
Om vier uur die namiddag werd de tweede opname aan boord van de Sea Dream II doorgestuurd en nog geen halfuur later gingen de beelden de wereld al rond. Dit keer begon de opname met shots van de half verwoeste cocktailbar. Mehdi had er een punt van eer van gemaakt om zijn grote voorbeeld Francis Ford Coppola te imiteren en had tot zijn grote vreugde een cd van The Doors gevonden tussen de muziekverzameling in de bar. Terwijl Jim Morrison zijn beroemde versie van The End zong, zweefde de camera traag over de omgevallen stoelen en het centimetersdikke gruis op de vloer.
Als die beelden al onthutsend waren, dan waren de volgende inlassingen van Mehdi ronduit schokkend. Het leek alsof het hele schip ten prooi was gevallen aan een monsterlijke groepsverkrachting. De ene scabreuze scène na de andere passeerde de revue. De meeste zenders hadden de beelden zwaar gecensureerd en de kijkers bovendien vooraf verwittigd dat ze ‘gevoelig materiaal’ te zien zouden krijgen, maar het duurde slechts enkele uren vooraleer er ongekuiste versies van de film verspreid werden via allerhande sites op het internet.
Na die onvervalste dosis porno zag de wereld hoe Nature One, opnieuw met hoofdband, een nieuw communiqué voorlas. Naast hem lag het lijk van juffrouw Ten Cate.
“Het Nature Army heeft opnieuw een voorbeeld gesteld,” las David voor, “en zal dat blijven doen tot de machthebbers in deze wereld beseffen dat er met de natuur niet te sollen valt.”
Als eis had David uit de tirades van Ellie geput.
“Het Nature Army eist dat alle jonge vleermuizen een helmpje opkrijgen, zodat ze geen hersenschudding oplopen als ze aan het leren zijn om ondersteboven in een grot te gaan hangen,” zei David. “Wij willen bewijzen van uw inspanningen tegen morgenmiddag, vier uur.”
Het hielp niet dat vrij snel daarna specialisten op radio en televisie kwamen uitleggen dat babyvleermuizen niet naar beneden vallen als ze omgekeerd hangen te slapen. In heel België en Nederland belden mensen in met tips over het beste soort helmpje voor de diertjes, en vrij snel was er een consensus dat de schaal van een halve walnoot de ideale bescherming zou bieden. In de vroege vooravond trokken honderden vrijwilligers erop uit om jonge vleermuizen een helmpje op te zetten met behulp van een elastiekje en een halve walnoot met gaatjes. Verschillende mensen liepen daarbij flinke beten op.
∗
Aan boord waren Douwe en Mehdi ondertussen opnieuw van plaats gewisseld. David wist dat hij slechts luttele minuten had voor hij Drachtsma weer aan zijn zijde zou hebben, en hij ging op zoek naar Ivo en Johan. Als er iemand was die hij in vertrouwen kon nemen, dan waren het zijn vrienden bij Heilige Nachten wel.
Hij vond hen in een hoekje van de cocktailbar.
“Ik eerst,” fluisterde David snel, toen hij zag dat Johan hem de levieten wou lezen.
En David vertelde over de stok achter de deur.
“Ontvoerd?” herhaalde Johan.
“Kamelenvoer,” fluisterde Ivo. “Jezus Christus.”
“Nature One!” brulde Arnold Lavigne. Hij stond in de deuropening van de cocktailbar en hief verontschuldigend zijn handen omhoog.
“Ik heb je overal gezocht. De tijd van het eindeloze gepalaver moet voorbij zijn, mijnheer! Het is tijd voor actie!”
“En welke actie had u in gedachten?” vroeg Douwe Drachtsma. Hij stond achter Lavigne en speelde met een halfautomatisch wapen.
“Met permissie,” zei Lavigne, “maar ik bestudeer het terrorisme al van toen jullie nog niet geboren waren. Ik word er zelfs ruim voor betaald. En ik zie wat ik zie, mijnheer!”
“En wat ziet u dan?” vroeg Douwe kalm.
“De nieuwe Groene Robin Hoods!” riep Lavigne. “De postmoderne ecologische versie van Ulrike Meinhof en de Rote Armee Fraktion! Geloof het of niet, Nature Two, maar er is wel degelijk een directe lijn tussen mei ‘68 en het ecoterrorisme. Een van mijn studenten is daar zelfs op gepromoveerd.”
“Dat is allemaal hoogst interessant, mijnheer…”
“Arnold Lavigne. Professor Lavigne.”
“…mijnheer Lavigne,” zei Douwe, “maar ik zie niet goed in wat u nu eigenlijk wilt.”
“Helpen. Meedoen, mijnheer. Hier wordt geschiedenis geschreven en ik wil in de frontlijn staan als ze neergeschreven wordt,” riep Lavigne. “Een unieke kans om de machthebbers via de goodwill van de massa schaakmat te zetten, met de kwetsbare natuur als pressiemiddel. Geniaal, mijnheer, gewoonweg geniaal!”
“Mijnheer Lavigne,” zei David, die er was komen bij staan, “het spijt me zeer, van uw echtgenote. Misschien moet u beter wat rust nemen. De dokter zal…”
“Ik benoem u officieel tot lid van het Nature Army,” grijnsde Douwe. “U heet voortaan Nature Four. Welkom in de strijd.”
“U krijgt hier geen spijt van,” riep Arnold Lavigne. “Hasta la vicoria siempre!”
“Douwe, dit loopt gruwelijk fout, dat weet je toch.”
Ze liepen samen door de gang naar de restauranttrap.
“De revolutionaire strijd heeft alle hulp nodig die ze kan krijgen,” zei Drachtsma. “En bovendien is een nuttige idioot altijd welkom. We zijn maar met ons drieën.”
∗
De receptieruimte van Duinhotel Zeezicht was veel te klein voor de cameraploegen en de journalisten van de schrijvende pers die de persconferentie van Reinaut Maes wilden bijwonen. Tot buiten de deur stonden collega’s elkaar te verdringen. Fototoestellen klikten onophoudelijk en de grote lampen van de camera’s wierpen een onwezenlijk wit licht over de tafel waaraan enkele leden van het terreurteam zaten.
“Op die vraag kan ik helaas geen commentaar geven zolang het onderzoek loopt,” zei Reinaut Maes. “Maar het is duidelijk dat u de recente beelden in een groter kader moet plaatsen.”
“Welk kader is dat dan?” vroeg een NOS-verslaggever.
“Seks wordt tijdens een gijzeling wel vaker gebruikt als psychologisch wapen,” zei Maes. “De achterliggende bedoeling is om de gijzelaars mentaal week en onstabiel te maken. In de sociologie zijn er talloze voorbeelden te vinden van een dergelijke mentale manipulatie.”
“De verkrachte vrouwen waren bijna allemaal schoonmaaksters,” merkte een journaliste van Vrij Nederland op. “Schoonmaaksters of bedienend personeel. Ziet u daar een rode draad in?”
“We onderzoeken dat,” antwoordde Maes. “De meeste schoonmaaksters aan boord hebben de Filippijnse nationaliteit. Het zou dus kunnen dat er naast de psychologische beïnvloeding ook een politiek statement is afgegeven.”
∗
Kranten en weekbladen tuimelden over elkaar heen in hun pogingen om de gijzeling, met name de rol van Nature One, te duiden, het ene medium al wat genuanceerder dan het andere: in de populaire pers werd de grootste ruimte vrijgemaakt voor stills van de verkrachtingsscènes, in de kwaliteitskranten leverden wetenschappers en onderzoekers commentaar op de beweegredenen van David Cleeffs.
In zijn tabloidblad kwam Hans Vanderauwera met een heuse scoop. Hij was erin geslaagd om tegen betaling een interview te regelen met de ondertussen gescheiden Lieve Demoot, die getuigde dat David in hun buitenhuis in de Ardennen ‘meerdere keren was komen onderhandelen’ met haar man, de vooraanstaande politicus Steven Demoot. Vanderauwera rakelde de verdenking die destijds op Demoot rustte weer op en suggereerde onomwonden dat Cleeffs betrokken was bij geheime wapenleveringen aan Syrië.
De Britse kijkers die op zondagavond voor de BBC kozen, zagen een speciale editie van Newsnight, met een zoals altijd bezorgd kijkende Jeremy Paxman. Paxman had Jan Dondeyne, de Belgische ambassadeur in Groot-Brittannië, in de studio en had daarnaast een satellietverbinding met Antwerpen. Daar zat ene Alain Virenne achter een desk, een geschifte vertegenwoordiger van de inderhaast opgerichte Nature League, naar eigen zeggen de “politieke vleugel van de militaire organisatie Nature Army.”
Paxman legde in zijn gebruikelijke stijl eerst de Belgische ambassadeur op het rooster. Een onrustige Dondeyne had alle moeite van de wereld om de BBC-journalist ervan te overtuigen dat Vlaanderen niet bevolkt werd door neonazi’s die zich gewapenderhand wilden ontdoen van Walen, Marokkanen en iedereen die geen bloemkool in witte saus kon maken.
Dan kwam Alain Virenne. Hij “kon de acties van de heren niet goedkeuren, maar kon ze wel begrijpen en in hun context plaatsen.”
“Over welke context hebt u het dan?” vroeg Paxman. “Er zijn al drie doden gevallen op dat schip. Bedoelt u die context?”
“Wij betreuren dat, natuurlijk, maar u kunt die incidenten niet los zien van het geheel. If you want to make an omelette, you have to break some eggs.”
Paxman keek alsof hij het in Keulen hoorde donderen.
“I beg your pardon?”
Virenne kwam nu pas echt goed op dreef.
“In principe zijn wij tegen het gebruik van geweld. Maar niemand staat stil bij het geweld dat we de natuur elke dag opnieuw aandoen. David Cleeffs en het Nature Army hebben niet onze goedkeuring, maar wel onze sympathie, dat mag u gerust weten. We moeten eindelijk eens kiezen aan welke kant we staan, mijnheer Paxman. It is time to admit colour.”
Jeremy Paxman begreep er niets meer van.
“Ik heb geen idee waar u eigenlijk naartoe wilt, mijnheer Virenne,” zei Paxman. “Ik zal het nog even uitspellen voor u: er zijn al drie doden gevallen op dat schip, en het Nature Army, of hoe ze zichzelf ook noemen, dreigt met nog meer slachtoffers als hun eisen niet worden ingewilligd. Bent u nu voor of tegen die gijzeling?”
Virenne had er genoeg van.
“You…I don’t like it that you try to put us here in the wrong daylight. The measure is Juli!”
Daarna zagen de kijkers hoe Virenne zijn speldmicrofoontje op de tafel gooide en boos uit beeld liep.