En waarvoor doen we het allemaal? Waardoor zijn we allemaal zo vervreemd van de zuivere kerstgedachte?
Het ergste van dat hele kerstgedoe is dat het zo'n puinzooi is geworden. De bedoeling is dat we een eenvoudige, nederige geboorte in een armoedige stal vieren, maar die gedachte heeft volledig plaatsgemaakt voor hebzucht en paniek over hoeveel we gaan eten en hoeveel we gaan drinken en dat is altijd excessief veel. Dat vind ik diep triest.
—Sheila Hancock
Liefdadigheid rond Kerstmis is een nieuwe stressfactor geworden, weer iets om me druk over te maken. In december begint de liefdadigheids-nachtmerrie. Collectes bereiken hun ongekende hoogtepunt, en dan zijn er nog de kerstmarkten, bingo's en tombola's die georganiseerd moeten worden. Je bent dertig uur bezig met de organisatie van een kerstmarkt en haalt uiteindelijk 20 euro winst op. Het was makkelijker geweest om gewoon iedereen een klein bedrag over te laten maken. In de aula van school staat een doos ter grootte van een wasmachine waarin iedereen spullen voor de schooltombola kan doen. Iedereen stopt daar dingen in die bij het pakken van de kerstspullen op zolder in de weg lagen en daar al heel lang in de weg lagen. Sommige spullen belanden elk jaar opnieuw in dezelfde grote doos. Er zit altijd een Rubiks-kubus tussen en een fles ouzo die niemand lust. Sommige blikjes etenswaar hebben een uiterste verkoopdatum van twintig jaar geleden.
Het is het ene na het andere. Loterijen, veilingen, oude ambachten, grabbeltonnen, surprises…Allemaal gaan ze over hetzelfde: spullen die niemand wil omdat iedereen het badzout en de nutteloze manicure-set al sinds vorige kerst bewaard heeft om dit jaar aan de tombola te schenken. Je komt thuis van de tombola met een fondueset uit de jaren zeventig die je gewonnen hebt, je vindt met moeite een plekje om het te bewaren tot je het volgend jaar met kerst weer aan een goed doel kunt schenken, de tombola bijvoorbeeld.
Het spijt me, maar de hele goede-doelen-business laat me koud. Op de pasar malam besar heeft de vrouw die met één kwade blikje hele familie zou kunnen uitmoorden bij het uitpakken van alle spullen die paar dingen die nog wat waard zijn zelf ingepikt, waarna de rest als waardeloos onverkocht blijft. Wie runt volgend jaar dit stalletje?
Ben je echt betrokken bij de samenleving, dan doe je mee met al die goede doelen. Dan spendeer je dagen voor kerst rennend langs alle parken en het Leger des Heils, cadeaus uitdelend die je ergens bij de liefdadigheid—bij voorkeur je eigen familie—hebt gekregen. Maar als je dat doet en je familie geeft jou als cadeau een belachelijke Tiroler hoed en een oranje trui die uitgelubberd is door het vele wassen, dan voel je je miskend, want je wilde eigenlijk een paar oorbellen hebben.
Het ergste aan Kerstmis zijn de emotionele verwarring en het schuldgevoel—ik huil bij kerstliedjes terwijl ik een joodse atheïst ben; ik verspil al mijn geld aan luxe terwijl de halve wereld niet te eten heeft en ik zou socialist zijn; ik kook en eet kalkoen terwijl ik vegetariër ben. Ik ben dus de hele kerst van streek.
—Michael Hanson