JE MOEDER

Je gaat op je moeder lijken…

 

De lijst overeenkomsten met je moeder wordt alsmaar langer. Je kunt niet slapen—net als zij. Je kunt laat op de avond geen koffie of thee meer drinken omdat het je wakker houdt. Het bed moet precies goed zijn: niet te hoog en niet te laag. Je doet moeilijk over de maat van je kussen en hoe het dekbed ligt. Je houdt niet van tocht of te veel lawaai of te veel licht. Je kunt niet inslapen. Zelfs op nieuwjaarsdag als iedereen nog slaapt, ben jij al wakker om een uur of zeven en heb je de vaatwasser al uitgeruimd en de keuken al aan kant tegen de tijd dat de rest naar beneden komt gewankeld—uitgerust en met frisse gezichten. Hufters.

Je ploetert voort in het huishouden en je bent bezorgd dat je met je strijkwerk achter gaat lopen—net als zij. Je wilt graag 'in 't voren werken' wat praktisch (liever gezegd: uiteindelijk) betekent dat je op je sterfbed geen ongeschilde aardappelen of ongestreken zakdoeken zult achterlaten.

Je wordt vergeetachtig. Je vergeet namen, soms zelfs die van je eigen kinderen. Je weet dat die persoon die naar je zwaait een bekende is, maar je hebt geen flauw idee wie.

Soms kom je iemand tegen en denk je: Je bent mijn beste vriendin, of niet? Ik herken je wel. Jij ziet er oud uit, zeg! Hoe heet je ook weer?

Jenny Eclair

Je kunt geen namen meer onthouden. Je zit te praten: 'Herinner jij je die acteur nog? Je weet wel, hij speelde in die ene film', en dan weet je niet meer hoe die film heet. En: 'Je weet wel, hij was getrouwd met…'en dan weet je niet meer met wie hij getrouwd was. 'Je kent 'r wel, ze had zo'n vreselijke jeugd gehad, dat vertelde ze in dat programma' en je weet niet meer welk programma dat was.

Nina Myskow

Je loopt de eetkamer in en vergeet wat je er moest pakken; je loopt naar boven en doet doelbewust een kast open maar je weet niet meer waarom.

Mijn geheugen begeeft het, dus loop ik constant de trap op en af. Ik ga naar boven en bedenk me dan iets dat ik beneden moet doen en ga weer naar beneden, waar ik vergeten ben wat ik van plan was. Ik loop de tuin in en weet niet meer wat ik er ging doen. Daar sta ik dan stil en denk ik: Waarom ben ik hier?

Michele Hanson

Je moet alles wat je bedenkt meteen op een briefje schrijven. Je schrijft boodschappenlijstjes achter op een doos cornflakes en vergeet deze dan mee te nemen als je boodschappen gaat doen. Je vergeet ook steeds je pincode dus bedenk je een slimme manier om het nummer te versleutelen en schrijft die achter in je agenda, maar als je bij de geldautomaat staat, ben je vergeten hoe jouw code werkte en slikt het apparaatje pin-pas in. Maar het is nog niet zo erg met je dat je precies als je moeder bent geworden—zij is zo vergeetachtig dat ze, als ze nog op school zou zitten, in een achterstandsklasje zou belanden.

Wat nog erger is, is dat je moeder veel meer plezier lijkt te hebben dan jij. Ze heeft het maar druk met haar cursussen creatief schrijven, aquarelleren en country line dancing, en dan heeft ze al die soaps nog die ze bekijkt—inclusief de herhalingen op zondag. Als ze je al een handje kan helpen, dan moet dat tijdens de reclames. Ze is altijd buiten het seizoen op vakantie naar Tenerife. Het zou me niks verbazen als ze topless lag te zonnen. Het is de schuld van D-Reizen. Ik dacht dat het de bedoeling was dat ze kleedjes zou haken voor het Rode Kruis of vrijwilliger zou zijn voor Tafeltje-dek-je of zoiets. Maar tegenwoordig is ze 'lekker bezig' zoals ze het zelf zegt—altijd wat te doen. Zelfs de kinderen denken dat ze erg modern is. En ik dan?

Je krijgt van dat alles gewoon een enorme zin om je kont tegen de krib te gooien en iets gemeens te doen, zodat iedereen ziet dat je niet zomaar wilt afglijden naar de ouderdom—je zou je moeder bijvoorbeeld kunnen achterlaten bij de kassa van de supermarkt om haar nooit meer op te komen halen. Je kunt ook zo'n T–shirt gaan dragen waar jongeren dol op zijn en die jij zo afschuwelijk vindt—'VISWIJF'. Je kunt ook het kantoor doorscheuren voor een spelletje Paralympics op die rare ergonomische bureaustoel van je waar je op moet knielen. Dat zou ze wel wakker schudden, dan moesten ze je wel zien.

Er zijn ook vast wel voordelen aan het ouder worden. Wat andere mensen denken, interesseert je geen zier meer. Toen je rond de twintig was, praatte je honderduit over gebeurtenissen waar je je voor schaamde. Tegenwoordig moet er heel wat gebeuren voordat je je schaamt. Je trekt op het strandje badpak aan zonder al te voorzichtig je handdoek vast te houden. En mocht die vallen en een aanzienlijke hoeveelheid wit, hangend vel onthullen, dan zouden je kinderen zich schamen en niet jij. Heerlijk.

 

 

ALLES VOOR ELKAAR HEBBEN

'Alles voor elkaar hebben' was het grote doel in het leven: wij zouden een carrière hebben en tegelijk een perfect huishouden runnen. Ik denk dat ik bij de eerste generatie van vrouwen hoor die die boodschap meekregen. Wij hoefden niet meer te kiezen tussen een loopbaan en een gezin, zoals onze moeders. Wij konden en zouden het allebei voor elkaar krijgen. Maar na twintig jaar lijkt het erop dat we met een kluitje in het riet zijn gestuurd. 'Alles' blijkt nu te betekenen dat we al het werk hebben.

Het bleek veel moeilijker dan het toen leek om alles voor elkaar te hebben, omdat niemand zich ooit had afgevraagd hoe het met de kinderen zou moeten. Bovendien had niemand beseft dat de meeste vrouwen genetisch geprogrammeerd zijn om moeder te zijn en zodra ze het gevoel krijgen dat ze hun moederschap niet zo goed 'doen' als ze zouden willen, dan voelen ze zich diep ongelukkig. Bovendien, praktisch gezien, lijkt 'alles voor elkaar hebben' niet te betekenen dat je moeiteloos het geld en de status van een carrière kan combineren met het opvoeden van emotioneel evenwichtige kinderen (en ook nog tijd vinden voor je wekelijkse schoonheidsbehandeling). Het betekent veel meer dat we alles alleen moeten doen. Vrouwen moeten bedreven zijn in multi-tasking terwijl mannen kennelijk gewoon naar hun werk gaan en weer thuiskomen en dat is het dan. Op de een of andere manier zitten wij met twee keer zoveel werk opgescheept.

 

Het is nooit de bedoeling geweest dat dit mijn generatie zou overkomen…wij zouden veel gelukkiger worden en veel meer bereiken dan onze moeders ooit hadden durven dromen. We waren de eerste generatie die de pil slikte, die bevrijd waren, die een carrière zouden hebben en die 2,4 kinderen zouden opvoeden. We reden in 2CV'tjes, we volgden zwangerschapsgymnastiek, we zouden het allemaal voor elkaar krijgen. We demonstreerden tegen van alles en nog wat—ik kan me niet meer zo goed herinneren waar precies tegen—en wij zouden de wereld verbeteren. Wij waren niet tevreden te stellen met een dure mixer en wat Tupperware, maar nu we de veertig zijn gepasseerd en de kilo's beginnen te tellen, lijkt het wel alsof die hele strijd en bevrijding vergeten zijn.

We moesten al knokken om onze carrière in gang te zetten want we moesten net zo goed zijn als de mannen en liever nog beter. We kwamen bijna aan de top en raakten eraan gewend ons eigen geld te verdienen. Dat was goed voor ons gevoel van zelfrespect en eigenwaarde. Maar dan raakten we zwanger. Plotseling realiseerden we ons dat het krijgen van kinderen niet zo eenvoudig was als we gedacht hadden. We kusten hun hoofdjes, kropen dicht tegen hen aan en werden verliefd op onze baby's. Zolang als ons zwangerschapsverlof duurde, hechtten we ons aan onze kinderen en voelden we voor het eerst in ons leven dat we iets werkelijk belangrijks aan het doen waren…en daarna moesten we weer aan het werk. Terug naar de carrières waar we zo hard voor gestreden hadden. We lieten onze kostbaarste schatten in de handen van oppas of crèche en die namen de moeite niet om eten te bereiden met biologisch geteelde appels. Die wisten niet hoe onze kindertjes hun dekbed het liefste hadden. Die bleven niet bij ze zitten nadat ze in slaap sukkelden. Leidsters op de crèche deden niets zo goed en zo zorgzaam als wij zelf. En het was een uitputtingsslag. Een onderbroken nachtrust gevolgd door een volledige en zware werkdag. Eenvoudige oplossingen voor dit probleem bestaan niet, maar in Zweden lijken ze het begrepen te hebben: de staat betaalt achttien maanden verlof voor vaders en moeders om voor hun kind te zorgen. Maar wie wil er nu in Zweden wonen?

Vrouwen staan tegenwoordig onder grote druk om economisch actief te zijn. Het belang van het opvoeden van kinderen wordt enorm onderschat. Het wordt tegenwoordig gezien als een tweederangs bezigheid. Dat is een zeer onwenselijk gevolg van de vrouwenbeweging. Dat was niet wat we voor ogen hadden toen we jaren geleden met de vrouwenbeweging bezig waren.

Ann Widdecombe

Of ze nu een baan hebben of niet, alle vrouwen van zekere leeftijd hebben bergen dingen te doen. Mijn leven bestaat tegenwoordig uit een grote lijst dingen die ik nog moet doen. Lijstjes in alle soorten en maten hebben mijn leven overgenomen. Ze dienen niet alleen om bij te houden wat ik moet doen op een dag: ze dienen om te zien of ik die dingen weet te bereiken die ik belangrijk vind. De hele dag lang, elke dag, jaar in jaar uit, herinneren die lijstjes me aan het feit dat ik gewoon veel te veel te doen heb en dat ik het nooit allemaal gedaan zal krijgen. Nooit van mijn leven zal ik het einde van een enkel lijstje bereiken. Het is een obsessie geworden. Ik schrijf er een op maandagochtend waar genoeg op staat om een heel leger een maand mee bezig te houden. Ik houd er vreemde gewoonten op na: ik zet bijvoorbeeld een sterretje bij die dingen die ik echt erg belangrijk vind. Soms zet ik sterretjes bij dingen die ik snel gedaan kan hebben, zodat ik om tien over negen kan geloven dat ik al heel wat bereikt heb, terwijl ik alleen maar de afwasmachine heb gevuld, een rok heb gestreken en de visboer heb gebeld. Rechts boven aan mijn lijstje van de dag staat nog een extra lijstje van huishoudelijke dingen die deze werkdag nog gedaan moeten worden, zoals:

Ik moet niet vergeten te vermelden (vooral omdat mijn baas dit boek ook zal lezen) dat ik ook werkdingen op lijstjes heb tijdens de weekeinden thuis. Want Knorrige Oude Vrouwen zijn dol op organiseren zodat alles gedaan wordt. Alles wordt geregeld als wij ons ermee bemoeien. Zouden we dat niet doen…nou ja, dan dondert de hele boel nog eens in elkaar.

Van vrouwen wordt verwacht dat ze alles doen—een stuk meer dan vroeger. Ze moeten een baan hebben, boodschappen doen, het huishouden doen, alles, inclusief de kinderen. Alles.

Annette Crosbie